Rak żołądka
Informacje ogólne
Rak żołądka to rodzaj nowotworu złośliwego powstający w żołądku (worku mięśniowym znajdującym się w górnej środkowej części jamy brzusznej, tuż pod żebrami).
Żołądek to zbudowana z mięśni, pusta w środku i poszerzona część przewodu pokarmowego, stanowiąca istotny narząd układu trawiennego. Kiedy kęs pokarmu trafia do żołądka przez przełyk, uwalniane są różne proteazy i kwas solny, których zadaniem jest rozbicie składników pokarmowych i tym samym umożliwienie ich dalszego wchłaniania. Żołądek pełni również funkcję immunologiczną – niskie pH i specjalne warunki panujące w jego wnętrzu potrafią zabijać bakterie i inne mikroorganizmy trafiające z zewnątrz do środka ciała.
Rak żołądka jest również określany jako nowotwór złośliwy żołądka. Te dwa terminy najczęściej odnoszą się do raka żołądka wywodzącego się z komórek śluzowych znajdujących się w warstwie wyścielającej wnętrze żołądka (gruczolakoraka). Gruczolakorak to najczęściej spotykany rodzaj raka żołądka.
Rodzaje raka żołądka
Lekarze dzielą nowotwory złośliwe żołądka na pięć głównych rodzajów według ich pochodzenia. Należą do nich:
- Gruczolakorak, który stanowi około 90–95% przypadków raka żołądka. Ten rodzaj nowotworu złośliwego rozwija się z komórek tworzących najbardziej wewnętrzną warstwę wyścielającą żołądek (zwaną śluzówką).
- Chłoniak, który powstaje z tkanki układu limfatycznego i czasami występuje w ścianie żołądka. Chłoniaki stanowią około 4% wszystkich przypadków raka żołądka.
- Guz podścieliskowy żołądka, czyli rzadko spotykany typ nowotworu złośliwego wywodzący się z bardzo wczesnych form komórek znajdujących się w ścianie żołądka, zwanych komórkami śródmiąższowymi Cajala.
- Rakowiak, który powstaje z komórek wewnątrzwydzielniczych znajdujących się w żołądku.
- Inne rodzaje raka, takie jak rak płaskonabłonkowy, rak drobnokomórkowy czy mięśniakomięsak gładkokomórkowy, również mogą rozwijać się w żołądku, jednak ich występowanie jest rzadko spotykanym zjawiskiem.
Czynniki ryzyka
Szereg czynników może zwiększyć ryzyko zachorowania na raka żołądka. Niektóre z tych czynników można kontrolować, na przykład poprzez stosowanie zdrowszej diety, ale na inne pacjent nie ma wpływu – na przykład na obciążenie genetyczne.
Czynniki ryzyka zachorowania na raka żołądka obejmują:
- Płeć męską
- Dietę
- Rak żołądka w wywiadzie rodzinnym
- Zakażenie bakterią Helicobacter pylori
- Zakażenie wirusem Epsteina-Barr
- Pospolity zmienny niedobór odporności
- Przewlekły stan zapalny żołądka
- Niedokrwistość złośliwą
- Palenie tytoniu
- Polipowatość żołądka
- Wiek
Oznaki i objawy
Pacjenci cierpiący na raka żołądka mogą zaobserwować u siebie którykolwiek z następujących objawów, które są zasadniczo związane z codziennym życiem i tym samym mogą być łatwiejsze do wykrycia w porównaniu z innymi rodzajami nowotworów złośliwych:
- Uczucie zmęczenia
- Uczucie wzdęcia po jedzeniu
- Uczucie pełności po spożyciu niewielkich ilości pokarmu
- Ciężką i przewlekłą zgagę
- Ciężką i nieustępującą niestrawność
- Utrzymujące się nudności o nieustalonej przyczynie
- Ból żołądka
- Utrzymujące się wymioty
- Nieplanowaną utratę masy ciała
Rokowanie
Przeżywalność w przypadku raka żołądka zależy w dużej mierze od stopnia zaawansowania choroby. Jeżeli diagnoza zostanie postawiona we wczesnym stadium – I lub II – szanse pacjenta na przeżycie wynoszą odpowiednio około 80% i 60%. W przypadku wykrycia nowotworu na późniejszych etapach, prawdopodobieństwo przeżycia spada i wynosi od 25% (w III stadium) do 5% (w IV stadium). Zważywszy, że wykrycie nieprawidłowości w obrębie żołądka nie jest trudne ze względu na czułość układu trawiennego, rak żołądka jest zazwyczaj diagnozowany zanim osiągnie rozmiary skutkujące najwyższą śmiertelnością.
Diagnostyka raka żołądka
UWAGA: WCZESNE WYKRYCIE RAKA JEST KLUCZOWE – POSTAWIENIE PRAWIDŁOWEJ DIAGNOZY WE WCZESNYM STADIUM, PRZED ROZROŚNIĘCIEM LUB ROZPRZESTRZENIENIEM SIĘ ZMIAN, ZWIĘKSZA SZANSE NA SKUTECZNE LECZENIE. W PRZYPADKU WYSTĘPOWANIA PRZERZUTÓW LECZENIE STAJE SIĘ TRUDNIEJSZE, A OGÓLNE SZANSE PACJENTA NA PRZEŻYCIE SĄ O WIELE NIŻSZE.
Stan wiedzy
Rak żołądka może zostać wykryty przy pomocy endoskopii górnego odcinka przewodu pokarmowego, wykonywanej w celu zbadania wnętrza żołądka i pobrania wycinka tkanki w razie potrzeby. Ponadto, można przeprowadzić diagnostykę obrazową, na przykład w formie tomografii komputerowej lub badania radiologicznego górnego odcinka przewodu pokarmowego z kontrastem w postaci siarczanu baru. Naturalnie techniki te mogą być szkodliwe, a nawet niebezpieczne dla zdrowia pacjenta ze względu na ryzyko związane z ich nieprawidłowym przeprowadzeniem.