OncoCUP Dx – test służący do diagnostyki nowotworu o nieznanym ognisku pierwotnym
Informacje ogólne
OncoCUP Dx to rozwiązanie innowacyjne, nieinwazyjne, precyzyjne i opłacalne, którego skuteczność została już potwierdzona, zarówno w rozpoznawaniu nowotworu o nieznanym ognisku pierwotnym, jak i w diagnostyce potwierdzającej. Stanowi ono dodatkową pomoc przy niejednoznacznych wynikach diagnostyki obrazowej, co pozwala zmniejszyć liczbę niepotrzebnych biopsji, którym muszą się poddawać pacjenci. Może mieć także zastosowanie w badaniach przesiewowych, rokowaniu i wykrywaniu nawrotów choroby.
OncoCUP Dx bazuje na obliczaniu wyników uzyskanych z kilku biomarkerów pacjenta (głównie markerów nowotworowych, ale z uwzględnieniem informacji klinicznej).

Click here to download the brochure in PDF format.
Markery nowotworowe
Markery nowotworowe to substancje uwalniane przez komórki nowotworowe, które pojawiają się w krwiobiegu i innych płynach ustrojowych, a które wykorzystuje się w rozpoznawaniu choroby, ustalaniu rokowania i monitorowaniu leczenia.
Markery nowotworowe w większości nie są specyficzne dla określonego typu nowotworu, a różnice pomiędzy zmianami łagodnymi i złośliwymi mają charakter ilościowy (na przykład pacjenci z nowotworami nabłonkowymi mają zazwyczaj znacznie wyższe poziomy tych markerów niż pacjenci, u których nie występują nowotwory złośliwe).
Obecnie dobrze znanych jest ponad 20 substancji uważanych powszechnie za markery nowotworowe. Należą do nich: PSA – związany z rakiem gruczołu krokowego, CA 15.3 – związany z rakiem piersi, CA 125 i HE4 – związane z rakiem jajnika, CEA i CA 19.9 – związane z różnymi rodzajami nowotworów przewodu pokarmowego (rakiem jelita grubego, żołądka i trzustki) oraz NSE i ProGRP – związane z rakiem płuca.
Niemniej jednak, istnieją różnorodne czynniki, które mogą wpłynąć na wiarygodność badania markerów nowotworowych, zwiększając ich stężenie przy braku występowania nowotworów złośliwych. Główną przyczyną w tym przypadku są choroby łagodne, a także kwestie natury technicznej i inne czynniki.
W związku z tym, Komisja ds. Biomarkerów Nowotworowych przy Hiszpańskim Towarzystwie Biochemii Klinicznej i Patologii Molekularnej ustaliła kryteria barcelońskie, czyli 4 kryteria pomagające trafnie rozróżnić i ocenić wyniki badań markerów nowotworowych, a także ograniczyć występowanie wyników fałszywie dodatnich. Kryteria te obejmują:
- Poziomy markerów nowotworowych w surowicy.
- Wykluczenie łagodnych patologii poprzez eliminację głównego źródła wyników fałszywie dodatnich.
- Badania kontrolne w przypadku umiarkowanych poziomów markerów nowotworowych (sytuacja niejasna/nierozstrzygnięta).
- Kwestie natury technicznej.
Pomiary statystyczne w testach diagnostycznych
Rutynowe korzystanie z markerów nowotworowych niestety wiąże się także z innymi problemami, takimi jak niska czułość na wczesnym etapie choroby czy brak markerów specyficznych dla danego nowotworu złośliwego. Lepsze rezultaty można uzyskać łącząc co najmniej dwa markery nowotworowe, szczególnie w bardziej zaawansowanych stadiach choroby.
W tym zakresie, kombinacja kilku markerów nowotworowych – a także uwzględnienie w obliczeniach informacji zawartych w karcie pacjenta – przy zastosowaniu złożonych algorytmów z wieloma zmiennymi zapewnia większą czułość i swoistość badania. To właśnie dlatego opracowaną przez nas metodę określiliśmy mianem algorytmu MBDAA (Multi-Biomarker Disease Activity Algorithm), czyli algorytmu określającego aktywność choroby na podstawie szeregu biomarkerów.
Czułość badania diagnostycznego oznacza procent poprawnie zidentyfikowanych wyników prawdziwie dodatnich, a swoistość oznacza procent prawidłowo sklasyfikowanych wyników prawdziwie ujemnych. Obie zmienne są ściśle ze sobą powiązane i dają wyobrażenie o precyzyjności testu.
Czułość testu, który poprawnie określa wszystkie wyniki prawdziwie dodatnie jako dodatnie, ale daje wiele wyników fałszywie ujemnych, będzie wynosiła 100%, jednak jego swoistość będzie niska. Czułość mierzy na przykład liczbę guzów złośliwych poprawnie określonych jako złośliwe, podczas gdy swoistość mierzy liczbę guzów łagodnych poprawnie określonych jako łagodne. Wysoka czułość oznacza zatem mniejszą liczbę nowotworów złośliwych uznanych za łagodne, a wysoka swoistość – mniejszą liczbę guzów łagodnych uznanych za złośliwe.
Ponadto, wartość predykcyjna dodatnia (PPV) to liczba wyników prawdziwie dodatnich, poprawnie określona wśród wszystkich wyników dodatnich. Wartość PPV testu z wieloma wynikami fałszywie dodatnimi będzie niska. Natomiast wartość predykcyjna ujemna (NPV) to liczba wyników prawdziwie ujemnych, poprawnie określona wśród wszystkich wyników ujemnych. Wysoka wartość NPV badania oznacza, że bardzo mała liczba wyników prawdziwie dodatnich została niepoprawnie zidentyfikowana jako wyniki ujemne.
Wszystkie te różne wartości można przedstawić razem na wykresie zwanym krzywą charakterystyki roboczej odbiorcy (ang. Receiving Operator Curve, ROC). Im lepsze wyniki, tym krzywa znajduje się bliżej lewego górnego rogu wykresu (punktu, w którym czułość i swoistość osiągają 100%).
Krzywe charakterystyki roboczej odbiorcy ROC
Krzywa ROC testu OncoCUP Dx, bazującego na połączonych wynikach badań następujących markerów nowotworowych: AFP, β-hCG, CA 15.3, CA 19.9, CA 72.4, CA 125, CEA, CYFRA 21-1, HE4, NSE, ProGRP, PSA, fPSA, SCC i S100, a także informacjach o chorobach współistniejących i innych danych uzyskanych u 5456 przebadanych pacjentów, a następnie sprecyzowanego dodatkowymi badaniami, ukazuje bardzo interesujące możliwości diagnostyczne: czułość wynoszącą 82,4% i swoistość wynoszącą 98,1%.

Zasada działania
Podobnie jak wszystkie testy MBDAA marki Bioprognos, test OncoCUP Dx jest dostępny na naszej bezpiecznej platformie chmurowej po uprzednim uzyskaniu prawa dostępu. Jako rozwiązanie chmurowe, test został zaprojektowany tak, by można było korzystać z niego na zasadzie „oprogramowanie jako usługa” (SaaS), co oznacza, że niepotrzebna jest instalacja, serwis ani okresowe aktualizacje wprowadzające poprawki do programu, a całkowity koszt użytkowania jest niski.

Dzięki temu lekarze i technicy laboratoryjni muszą jedynie wypełnić formularz danymi uzyskanymi uprzednio od pacjentów (informacjami dotyczącymi danych osobowych, statusu menopauzalnego, chorób współistniejących, ogólnej biochemii krwi, przyjmowanych leków, wcześniejszych zabiegów oraz trybu życia), a następnie kliknąć przycisk „Wyślij” w celu uzyskania oceny ryzyka wystąpienia nowotworu złośliwego.
Formularz zamówienia
Aby uprościć proces, lekarze mogą w szybki i łatwy sposób pobrać i wypełnić formularz zamówienia testu OncoCUP Dx wszystkimi wymaganymi informacjami w celu przeprowadzenia jak najtrafniejszej oceny ryzyka.

Pobierz formularz zamówienia OncoCUP Dx w formacie PDF.
Sprawozdanie z wyników badań
Po wprowadzeniu danych pacjenta, test OncoCUP Dx pokazuje wyniki na oddzielnym ekranie, który można przekonwertować do formatu PDF, a następnie pobrać lub przesłać pocztą elektroniczną.


Pobierz sprawozdanie w formacie PDF.
Sprawozdanie składa się z dwóch głównych części: informacji o pacjencie i wyniku. W części pierwszej znajdują się wszystkie uprzednio wprowadzone dane pacjenta w formie historii choroby. Część druga zawiera wyniki, które wskazują czy poziomy markerów nowotworowych pozostają w normie, ryzyko ze wskaźnikiem pokazującym prawdopodobieństwo wystąpienia u pacjenta nowotworu złośliwego, uwagi, które tworzone są w sposób dynamiczny, aby ułatwić lekarzom i pracownikom służby zdrowia zrozumienie, w jaki sposób można wykryć wyniki fałszywie dodatnie (takie jak poziomy markerów nowotworowych sugerujące obecność raka, ale – przy uwzględnieniu wszystkich innych zmiennych, chorób współistniejących lub nałogu palenia – nieodpowiadające schorzeniom złośliwym) oraz wnioski z zaleceniami przebadania pacjenta ponownie za rok (w przypadku niskiego ryzyka) lub za 4 tygodnie (w przypadku umiarkowanego ryzyka, tj. w przypadkach, w których poziomy markerów nowotworowych znajdują się powyżej normy, ale nie wskazują jednoznacznie na wysokie ryzyko).
Należy pamiętać, że sprawozdanie z wyników badań ukierunkowane jest wyłącznie na pracowników służby zdrowia, a nie pacjentów, ponieważ zostało on zaprojektowane jako „narzędzie pomagające pracownikom służby zdrowia w rozpoznaniu nowotworu złośliwego”. Sprawozdanie jest również certyfikowane DEKLARACJĄ ZGODNOŚCI CE (Dyrektywa Rady 93/42/EWG dotycząca wyrobów medycznych, klasa I, zasada 12).
Deklaracja zgodności CE
Od 17 maja 2017 roku (kiedy to na rynek weszła wersja 1.0), test OncoCUP Dx posiada deklarację zgodności CE, potwierdzającą spełnianie przez niego najwyższych wymogów dotyczących bezpieczeństwa, zdrowia i ochrony przyrody.

Pobierz deklarację zgodności CE testu OncoCUP Dx w formacie PDF.
Deklaracja ta poświadcza także, że test OncoCUP Dx może być sprzedawany bez ograniczeń na całym terenie Europejskiego Obszaru Gospodarczego (EOG).
Istnieją ponadto dwie główne korzyści, które oznakowanie CE gwarantuje przedsiębiorstwom i konsumentom w EOG:
- Przedsiębiorstwa wiedzą, że produkty posiadające oznakowanie CE mogą być sprzedawane w EOG.
- Konsumenci na całym terenie EOG mogą cieszyć się takim samym poziomem zdrowia, bezpieczeństwa i ochrony przyrody.
Zastosowanie i przeznaczenie testu OncoCUP Dx
Test OncoCUP Dx został opracowany, aby:
- Potwierdzić lub wykluczyć złośliwość zmian wykrytych podczas wcześniejszych badań, takich jak tomografia komputerowa czy rezonans magnetyczny, dzięki wyższej czułości i swoistości niż w przypadku diagnostyki obrazowej;
- Pomóc lekarzom przewidzieć aktywność nowotworu i jego odpowiedź na leczenie, a także określić szanse pacjenta na powrót do zdrowia;
- Ułatwić podejmowanie decyzji dotyczących leczenia (takich jak zalecenie immunoterapii po operacji i/lub radioterapii), monitorowanie leczenia (lekarze mogą wykorzystać zmiany w obecności lub poziomie jednego lub kilku markerów nowotworowych, żeby ocenić reakcję raka na leczenie) oraz przewidywanie lub monitorowanie nawrotów (zwracanie uwagi na zmiany liczby markerów nowotworowych może stanowić część planu leczenia uzupełniającego oraz może pomóc wykryć nawrót choroby wcześniej niż w przypadku innych metod).
Publikacje
Publikacje źródłowe
- Molina, R., Bosch X., Auge J. M., Filella X., Escudero J. M., Molina V., Sole M. and Lopez-Soto A. (2012). “Utility of serum tumor markers as an aid in the differential diagnosis of patients with clinical suspicion of cancer and in patients with cancer of unknown primary site.” Tumour Biol 33(2): 463-474. DOI: 10.1007/s13277-011-0275-1
- Trapé, J. and Molina R. (2006). “Aspectos generales de los marcadores tumorales.” JANO 1620: 45-48. PDF
- Molina R., Filella X., Trapé J., Augé J. M., Barco A., Cañizares F., Colomer A., Fernandez A., Gaspar M. J., Martinez-Peinado A., Pérez L., Sánchez M., Escudero J. M. (2013). “Principales causas de falsos positivos en los resultados de marcadores tumorales en suero.” Sociedad Española de Bioquímica Clínica y Patología Molecular. Comisión de Marcadores Biológicos del Cáncer. PDF
Publikacje powiązane
- Abdelmoniem S, Zaki E, Imam H, Badrawy H, Ali S, Maximous D. Diagnostic value of a panel of tumor markers as a part of a diagnostic work-up for ascites of unknown etiology – Open Journal of Gastroenterology – 2012. DOI: 10.4236/ojgas.2012.23020
- Briasoulis E, Pavlidis N. Cancer of Unknown Primary Origin. Department of Medicine/Oncology Unit, Ioannina University Hospital, Ioannina, Greece. The Oncologist 1997;2:142-152. DOI: 10.1.1.484.4291
- Duffy, M. J. (2010). “Clinical Utility of Tumor Markers: What the Guidelines Recommend.” Journal of Laboratory Diagnostics 46(3): 281-291. PDF
- Duffy, M. J. and P. McGing (2010). Guidelines for the use of Tumour Markers. PDF
- Fizazi K, Greco F, Pavlidis N, Daugaard G, Oien K, Pentheroudakis G. Cancers of unknown primary site: ESMO Clinical Practice Guidelines for diagnosis, treatment and follow-up – Annals of Oncology – 2015. DOI: 10.1093/annonc/mdv305
- Furrukh M, Burney I.Cancer of Unknown Primary Site: Not All is Lost! JBR Journal of Clinical Diagnosis and Research – 2015. DOI: 10.4172/2376-0311.1000115
- Hemminki K, Bevier M, Hemminki A, Sundquist J. Survival in cancer of unknown primary site: population-based analysis by site and histology. Ann Oncol. 2012;23(7):1854-63. PMID: 22115926
- Hemminki K, Ji J, Sundquist J, Shu X. Familial risks in cancer of unknown primary: tracking the primary sites. J Clin Oncol. 2011;29(4):435-40. DOI: 10.1200/JCO.2010.31.5614
- Mayeux, R. (2004). “Biomarkers: potential uses and limitations.” NeuroRx 1(2): 182-188. DOI: 10.1602/neurorx.1.2.182
- Medicine, T. A. f. c. B. L. (2013). RECOMMENDATIONS AS A RESULT OF THE ACB NATIONAL AUDIT ON TUMOUR MARKER SERVICE PROVISION. PDF
- NICE Clinical Guidelines, No. 104. Diagnosis and management of metastatic malignant disease of unknown primary origin. Clinical Guideline. Evidence Review. National Collaborating Centre for Cancer (UK); 2010 Jul. PMID: 22259823
- Novakovic, S. (2004). “Tumor markers in clinical oncology.” Radiology and Oncology 38(2). PDF
- Perez, E. O. and M. I. Aceituno Azaustre (2014). “Utilidad clínica de los marcadores tumorales.” Revista Médica de Jaén(4): 2-12. PDF
- Perkins, G. L., E. D. Slater, G. K. Sanders and J. G. Prichard (2003). “Serum Tumor Markers.” American Family Physician 68(6): 1075 – 1082. PDF
- Sharma, S. (2009). “Tumor markers in clinical practice: General principles and guidelines.” Indian J Med Paediatr Oncol 30(1): 1-8. PMCID: PMC2902207
- Stieber, P., R. Hatz, S. Holdenrieder, R. Molina, M. Nap, J. von Pawel, A. Schalhorn, J. Schneider and K. Yamaguchi (2006). Practice Guidelines And Recommendations For Use Of Tumor Markers In The Clinic. National Academy of Clinical Biochemistry Guidelines for the use of tumor markers in Lung Cancer. PDF
- Sturgeon, C. (2002). “Practice guidelines for tumor marker use in the clinic.” Clin Chem 48(8): 1151-1159. PMID: 12142367
- Sturgeon, C. M., E. P. Diamandis, B. R. Hoffman, D. W. Chan, S. L. Ch’ng, E. Hammond, D. F. Hayes, L. A. Liotta, E. F. Petricoin, M. Schmitt, O. J. Semmes, G. Söletormos and E. van der Merwe (2009). National Academy of Clinical Biochemistry Laboratory Medicine Practice Guidelines for use of tumor markers in clinical practice: quality requirements. DOI: 10.1373/clinchem.2007.094144
- Sturgeon, C. M., M. J. Duffy, B. R. Hoffman, R. Lamerz, H. A. Fritsche, K. Gaarenstroom, J. M. G. Bonfrer, T. Ecke, H. B. Grossman, P. Hayes, R.-T. Hoffmann, S. P. Lerner, F. Lohe, J. Louhimo, I. Sawczuk, K. Taketa and E. P. Diamandis (2010). USE OF TUMOR MARKERS IN LIVER, BLADDER, CERVICAL, AND GASTRIC CANCERS, The National Academy of Clinical Biochemistry. PDF
- Sturgeon, C. M., B. R. Hoffman, D. W. Chan, S. L. Ch’ng, E. Hammond, D. F. Hayes, L. A. Liotta, E. F. Petricoin, M. Schmitt, O. J. Semmes, G. Soletormos, E. van der Merwe, E. P. Diamandis and B. National Academy of Clinical (2008). “National Academy of Clinical Biochemistry Laboratory Medicine Practice Guidelines for use of tumor markers in clinical practice: quality requirements.” Clin Chem 54(8): e1-e10. DOI: 10.1373/clinchem.2007.094144
- Trape, J., G. Gurt, J. Franquesa, J. Montesinos, A. Arnau, M. Sala, F. Sant, E. Casado, J. M. Ordeig, C. Bergos, F. Vida, P. Sort, A. Isava, M. Gonzalez and R. Molina (2015). “Diagnostic Accuracy of Tumor Markers CYFRA21-1 and CA125 in the Differential Diagnosis of Ascites.” Anticancer Res 35(10): 5655-5660. PMID: 26408739
- Trape, J., R. Molina, F. Sant, J. Montesinos, A. Arnau, J. Franquesa, R. Blavia, E. Martin, E. Marquilles, D. Perich, C. Perez, J. M. Roca, M. Domenech, J. Lopez and J. M. Badal (2012). “Diagnostic accuracy of tumour markers in serous effusions: a validation study.” Tumour Biol 33(5): 1661-1668. DOI: 10.1007/s13277-012-0422-3
- Trapé Pujol, J. and R. Molina Porto (2006). “Aspectos generales de los marcadores tumorales.” JANO 1620: 45-48. PDF