Diagnostyka nowotworów złośliwych
Informacje ogólne
Nowotwory złośliwe można rozpoznać na podstawie szeregu oznak i objawów, takich jak guzki, nietypowe krwawienia, uporczywy kaszel, utrata masy ciała z niewyjaśnionych przyczyn oraz zmiany w wypróżnianiu (mimo iż objawy te mogą świadczyć o istnieniu raka, ich przyczyną mogą być także inne choroby). Nowotwór złośliwy można wykryć również poprzez testy przesiewowe – na podstawie których zazwyczaj zleca się dalszą diagnostykę w formie badań obrazowych oraz potwierdzenie rozpoznania przy pomocy biopsji – a także inne procedury, takie jak nasze innowacyjne, nieinwazyjne, precyzyjne i opłacalne rozwiązania z zakresu diagnostyki nowotworów złośliwych, bazujące na nieinwazyjnych badaniach krwi.
Metody diagnozowania nowotworów złośliwych
Jeżeli objawy lub wyniki badań przesiewowych pacjenta sugerują występowanie u niego nowotworu złośliwego, obowiązkiem lekarza jest sprawdzenie, czy przyczyną takiego stanu rzeczy jest rak, czy inna choroba lub czynnik. Lekarz może zebrać wywiad i zapytać o choroby w rodzinie, a także przeprowadzić badanie fizykalne i zlecić badania laboratoryjne, obrazowe oraz inne testy czy procedury.
Badania obrazowe
Badania obrazowe umożliwiają lekarzom wgląd wewnątrz organizmu i pomagają ocenić, czy na danym obszarze występują zmiany nowotworowe. Obrazy można uzyskiwać przy pomocy różnych technik:
Tomografia komputerowa
Aparat rentgenowski połączony z komputerem wykonuje serię szczegółowych zdjęć narządów wewnętrznych. Pacjent może otrzymać barwnik lub inny środek cieniujący w celu lepszego uwidocznienia poszczególnych obszarów. Środki cieniujące ułatwiają również odczytywanie wyniku badania.
Nuklearne obrazowanie medyczne
Podczas tego badania pacjentowi wstrzykiwana jest niewielka ilość materiału promieniotwórczego, tzw. znacznika, który przedostaje się do krwiobiegu i gromadzi w określonych kościach lub narządach. Następnie skaner wykrywa i mierzy promieniotwórczość. Obrazy kości lub narządów można wyświetlić na ekranie komputera lub wydrukować. Materiał promieniotwórczy jest szybko usuwany z organizmu. Ten rodzaj badania jest również określany jako test z użyciem nuklidów promieniotwórczych.
Badanie ultrasonograficzne
Ultrasonograf emituje fale dźwiękowe o częstotliwości niesłyszalnej dla człowieka. Fale odbijają się od tkanek znajdujących się wewnątrz organizmu jak echo. Komputer przetwarza tak uzyskane echo na obrazy, przedstawiające określone obszary ciała. Wynik badania ultrasonograficznego jest określany mianem sonogramu.
Rezonans magnetyczny
Podczas tego badania, silny magnes połączony z komputerem wykonuje szczegółowe obrazy różnych obszarów ciała. Lekarz może wyświetlić obrazy na ekranie komputera lub wydrukować je.
Pozytonowa tomografia emisyjna (PET)
Podczas tego badania pacjent otrzymuje dożylnie substancję zwaną znacznikiem. Następnie urządzenie wykonuje trójwymiarowe zdjęcia ukazujące obszary organizmu, w których zgromadził się znacznik. Badanie to ukazuje funkcjonowanie tkanek i narządów.
Badanie radiologiczne
Badanie radiologiczne, potocznie zwane rentgenem, wykorzystuje niskie dawki promieniowania w celu wykonywania obrazów wnętrza organizmu.
Biopsja
W większości przypadków, aby rozpoznać u pacjenta nowotwór złośliwy konieczne jest przeprowadzenie biopsji. Badanie to polega na pobraniu przez lekarza próbki tkanki, która jest następnie badana przez histopatologa pod mikroskopem w celu stwierdzenia lub wykluczenia obecności komórek nowotworowych. Próbkę można pobrać na kilka sposobów:
- Przy użyciu igły: Lekarz pobiera próbkę tkanki lub płynu przy pomocy igły.
- Przy użyciu endoskopu: Lekarz ogląda obszary wewnątrz ciała korzystając z endoskopu – cienkiego wziernika wyposażonego w źródło światła. Wziernik jest umieszczany wewnątrz ciała pacjenta przy wykorzystaniu naturalnych otworów, takich jak jama ustna. Następnie lekarz usuwa komórki lub fragment tkanki przez wziernik, używając specjalnego narzędzia.
- Zabiegowo: Do rodzajów tego badania należą biopsja wycinająca i wycinkowa.
- Podczas biopsji wycinającej, chirurg usuwa cały guz. Często wraz z guzem usuwany jest również margines zdrowej tkanki.
- Podczas biopsji wycinkowej, chirurg usuwa jedynie część guza.
Badania laboratoryjne
Podwyższone lub obniżone poziomy określonych substancji w organizmie mogą wskazywać na nowotwór złośliwy. Laboratoryjne badania krwi, moczu lub innych płynów ustrojowych, które mierzą poziom tych substancji, mogą zatem pomóc lekarzowi w postawieniu diagnozy. Należy jednakże pamiętać, że nieprawidłowe wyniki badań laboratoryjnych nie zawsze świadczą o raku. Są one cennym narzędziem, ale nie mogą stanowić jedynej podstawy rozpoznania nowotworu złośliwego przez lekarza.